Uczestnicy, Zielonego Patrolu Gimnazjum nr 7, rozwiązali kartę pracy prawidłowo.

Naszym zdaniem,  najbardziej zaangażowane w prace Patrolu były :

  Patrycja Koniarska, Alicja Stefańska i Kinga Kumór.

One też najlepiej wypełniły kartę pracy

I zostały zgłoszone do Urzędu Miasta, aby za swoją pracę otrzymać nagrodę specjalną.

Na naszej stronie internetowej pokazujemy  kartę pracy oraz  najlepsze rozwiązania zadań

KARTA PRACY - I etap – Gimnazjum

Zadanie nr  1

Napisz, jakie znasz formy ochrony przyrody, zapoznaj się z formami ochrony przyrody występującymi na terenie miasta. Sprawdź czy teren wybrany do opieki objęty jest ochroną lub może występują na nim pomniki przyrody. Opisz ciekawe obiekty przyrodnicze występujące na wybranym terenie, które twoim zdaniem zasługują na objęcie ochroną.                

Zadanie nr  2

Poszukaj porostów na drzewach rosnących na wybranym terenie – określ typ plechy porostów na podstawie jej budowy, zaobserwuj kształt, barwę plechy, dokonaj identyfikacji porostów i odczytaj na skali porostowej stopień zanieczyszczenia środowiska. Zastanów się, jakie korzyści czerpią poszczególne komponenty w plesze, nazwij typ oddziaływania między grzybem i glonem w plesze porostów, jak nazywane są porosty i dlaczego?

Zadanie nr 3

Wybierz dwa gatunki roślin rosnące na wybranym terenie. Za pomocą atlasu określ gatunki tych roślin, napisz, do jakiej warstwy lasu należą. Opisz cechy gatunkowe tych roślin (zwróć uwagę m.in. na pokrój, kształt liści, sposób ułożenia ich na łodydze, barwę i kształt owoców lub szyszek drzew, fakturę kory drzew). Opisz miejsce, w którym rosną (uwzględnij m.in. stopień nasłonecznienia, ukształtowanie terenu, sąsiedztwo innych roślin i występowanie zwierząt). W przypadku wybrania drzewa zmierz obwód pnia drzewa na wysokości 130cm i oblicz jego wiek znanymi ci metodami. Określ kierunki główne metodami przyrodniczymi – terenowymi.

Zadanie nr 4

Wykonaj następujące obliczenia:

Jedna sześcioletnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu ile wynosi zapotrzebowanie trzech osób, czyli 15000 litrów. Oblicz ile litrów tlenu na dobę potrzebuje wasza grupa? Ile sosen zapewni wam dobowe zapotrzebowanie na tlen?

Zadanie nr 5

Zadanie Pierwsze

Do znanych formy ochrony przyrody należą:

1.      Parki narodowe

2.      Rezerwaty przyrody

3.      Parki krajobrazowe

4.      Obszary chronionego krajobrazu

5.      Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt

6.      Pomniki przyrody

7.      Stanowiska dokumentacyjne

8.      Użytki ekologiczne

9.      Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe

Formy ochrony przyrody na terenie miasta

Na terenie miasta Kielce występują różnorodne obszarowe i indywidualne formy ochrony przyrody funkcjonujące w ramach Wielkoprzestrzennego Systemu Obszarów Chronionych w województwie świętokrzyskim.

System przyrodniczy miasta tworzą:

·     Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu,

·     Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy wraz z otuliną,

·     rezerwaty przyrody: Wietrznia, Kadzielnia, Ślichowice, Biesak-Białogon, Karczówka,

·     pomniki przyrody (91 sztuk drzew – wg waloryzacji przyrodniczo krajoznawczej Kielc),

·     użytki ekologiczne.

Ryc.1. Pasmo Masłowskie im3

Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu

Położony jest w centralnej części województwa świętokrzyskiego, obejmując tereny otaczające Kielce od północy i wschodu.  Obejmuje pasma Klonowskie i Masłowskie (Ryc.1 i 2) Gór Świętokrzyskich, a także częściowo doliny rzek Lubrzanki, Bobrzy i Kamionki. Flora tego obszaru jest silnie zróżnicowana. Występują tu cenne zbiorowiska lasów liściastych, świeże bory sosnowe i bory mieszane z udziałem jodły. Doliny prawie wszystkich rzek zachowały charakter cennych stref łąkowo–wodnych. Najcenniejsze przyrodniczo obszary objęte zostały ochroną rezerwatową. Znajdują się tu dwa takie obiekty: Barcza i Sufraganiec.

POChK nie posiada cennych obiektów zabytkowych. Tereny te stanowią strefę buforową między aglomeracją kielecką, a chronionymi obszarami Świętokrzyskiego Parku Narodowego i parków krajobrazowych. Najważniejszą funkcją tego obszaru jest ochrona GZWP 417 Kielce oraz GZWP 418 Gałęzice–Bolechowice–Borków, z których m.in. czerpie wodę miasto. Równie istotna jest funkcja ochrony wód powierzchniowych rzek Lubrzanki, Czarnej Nidy i Belnianki.

Ryc.2. Pasmo Klonowskie im

Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy wraz z otuliną

Został utworzony w 1996roku. zajmuje powierzchnię 20505 ha, natomiast jego otulina - 11123 ha.

Park położony jest prawie całkowicie w obrębie południowo-zachodniej części Gór Świę­tokrzyskich, na terenie dwóch powiatów - kieleckiego (gminy: Chęciny, Kielce, Piekoszów i Sitkówka–Nowiny) oraz jędrzejowskiego (gminy Małogoszcz i Sobków).

Południowo-zachodnia część miasta Kielce wchodzi w obręb ChKPK wraz z otuliną.  Krajobraz Parku tworzą niewysokie grzbiety górskie poprzedzielane rozległymi dolinami.

Obszar objęty ochroną w przeszłości podlegał intensywnej eksploatacji surowców skalnych co w znacznym stopniu przyczyniło się do odsłonięcia wyjątkowych walorów przyrody nieożywionej. W całej Europie nie ma drugiego takiego miejsca, gdzie na niewielkim terenie występowałyby na powierzchni skały niemal wszystkich okresów geologicznych, od kambru (paleozoik) po holocen (kenozoik). Pozwala to na prześledzenie dziejów Ziemi na przestrzeni ostatnich 550 mln lat.
Dość licznie występują tu obiekty będące rezultatem procesów krasowych. Do najciekawszych należy Jaskinia Raj (ryc.3), w której można podziwiać niepowtarzalną szatę naciekową i cenne namuliska ze szczątkami kostnymi dawnych zwierząt oraz kamiennymi narzędziami używanymi przez przebywającego tu człowieka paleolitycznego.

Na uwagę zasługuje najdłuższa na Niżu Polskim jaskinia - Chelosiowa Jama (ryc.4,5), której długość wraz z Jaskinią Jaworznicką przekracza 3,5 km. Można też znaleźć przykład krasu powierzchniowego w postaci grani skalnej na górze Zelejowej (ryc. 6). W wielu miejscach pozostały ślady dawnego górnictwa rud miedzi i ołowiu - na Miedziance (ryc. 7), Rzepce, Górze Żakowej i Moczydle.

Ryc. 3 Jaskinia Raj

Ryc.4. Chelosiowa Jama- ściana skalna

Ryc.5. „Szczęki Chelosia”

Ryc. 6 Góra Zelejowa- grań skalna

Ryc.7. Góra Miedzianka

Obok wartości geologicznych na obszarze Parku spotykamy ogromne bogactwo szaty roślinnej, potwierdzone obecnością ponad 1000 gatunków roślin (blisko 50 % flory krajowej). Ochronie prawnej podlega 78 gatunków, w tym 68 to gatunki objęte ochroną ścisłą. Obok rezerwatów w Parku są także pojedyncze obiekty przyrodnicze chronione w formie pomników przyrody. Zarejestrowano tu 16 takich obiektów, w tym 11 pomników przyrody nieożywionej.

Walory przyrodnicze Parku uzupełniają wartości historyczno-kulturowe, a w szczególności: stanowisko archeologiczne w Jaskini Raj związane ze śladami pobytu człowieka sprzed 50 tys. lat, cenne zespoły urbanistyczne miast - Chęcin i Małogoszczy, wiele zabytkowych budowli sakralnych - w Chęcinach, na Karczówce - w Kielcach (ryc.8), w Bolminie, Brzegach czy Polichnie. Interesującym miejscem jest park etnograficzny w Tokarni, gdzie prezentowane są przykłady procesu kształtowania się układu przestrzennego wsi. Oddzielną bogatą historią poszczycić się może także zamek chęciński (ryc.10)

Ryc.8. Kościół na Karczówce

Ryc.9. Tokarnia

Ryc.10. Zamek w Chęcinach

Na terenie Parku wyznaczono przyrodniczą ścieżkę dydaktyczną "Chęciny - Jaskinia Piekło - Szewce", o długości ok.10km.

Rezerwaty przyrody: Wietrznia, Kadzielnia, Ślichowice, Biesak-Białogon, Karczówka,

Ryc. 11. Rezerwat Wietrznia

Rezerwat Wietrznia (jest rezerwatem przyrody nieożywionej, położony w południowo-wschodniej części Kielc, około 3 km od centrum miasta. Obejmuje on resztki wzgórza należącego do Pasma Kadzielniańskiego, na miejscu którego w wyniku długotrwałej eksploatacji powstało wyrobisko o długości około 800 metrów. Kamieniołom Wietrznia jest jednym z największych odsłonięć geologicznych, ze względu na zróżnicowaną litologicznie serię wapienno-marglistą, stanowiącą ważne ogniwo dewonu południowego skrzydła synkliny kieleckiej. Utwory Wietrzni to namiastka rafowych wapieni kadzielniańskich. W północnej części kamieniołomu widoczna jest seria ciemnych łupków i wapieni marglistych, w pozostałych ścianach - wapieni ziarnistych. Odsłonięcie rezerwatu jest od dawna znanym stanowiskiem bogatej i dobrze zachowanej fauny dewońskiej (m.in. koralowców czteropromienistych, gąbek krzemionkowych, stromatoporoidów). Wyjątkowo urozmaicona jest unikalna fauna ryb kopalnych. Znane są również efekty działalności krasowej, co rzutuje na osuwanie się niektórych partii masywów skalnych i tworzenie krasu powierzchniowego (kotły i misy), oraz wgłębnego (kominy, małe komory, jaskinie). Do chwili obecnej na terenie rezerwatu istnieją dwie zachowane jaskinie, będące przedmiotem badań speleologicznych. W roku 1999 r. Wietrznia stała się, rezerwatem przyrody w mieście. Rezerwat nosi imię wybitnego kieleckiego geologa - Zbigniewa Rubinowskiego.

Ryc.12.  Rezerwat Kadzielnia

Kadzielnia jest rezerwatem ścisłym przyrody nieożywionej, o pow. 0,6 ha, usytuowanym w centrum Kielc, w południowej części miasta, między ulicami: Krakowska, Gagarina, Al. Legionów i Pakosz. Ochronie podlega najwyższa część wyniosłego skalnego cypla, tzw. Skałka Geologów, wznosząca się pośrodku nieczynnego od 1962 r. kamieniołomu Kadzielnia. Rezerwat zbudowany jest z dewońskich wapieni stromatoporowo-koralowcowych przykrytych wapieniami marglistymi. Na terenie rezerwatu opisano szereg interesujących zjawisk geologicznych: szczątki fauny (m.in. korali, brachiopodów, ryb i głowonogów), żyłową mineralizację kruszcowo-kalcytową, zjawiska tektoniczne i krasowe. W obrębie Skałki Geologów zachowały się relikty roślinności naskalnej.
Nazwa wzgórza Kadzielnia pochodzi od zbierania na nim w zamierzchłych czasach ziół na kadzidło dla potrzeb katedry. Około 1770 r. powstał tu z inicjatywy bp. Kajetana Sołtyka pierwszy wapiennik, zaś jego eksploatację zakończono w 1968 r. Już w 1824 r. powstał pierwszy projekt urządzenia na wzgórzu parku i ogrodu, w latach 60-tych obecnego stulecia założono istniejący park krajobrazowy z terenami widokowymi i uporządkowano teren po dawnej kopalni.

Rezerwat Ślichowice jest rezerwatem przyrody nieożywionej. Teren rezerwatu im. Jana Czarnockiego na górze Ślichowica to dawny kamieniołom, położony w zachodniej części miasta. W jego obrębie występują najstarsze osady geologiczne, od dolnego kambru po górny perm. Zachowało się tutaj wapienne wzgórze rozcięte dwoma nieczynnymi wyrobiskami kamieniołomu, gdzie odsłonięta została przefałdowana seria ciemnych wapieni bitumicznych dewonu. Ostroga skalna w centralnej części kamieniołomu, w której widoczny jest piękny fałd, to rejon ściśle chroniony i wydobywanie tu skamieniałości jest zabronione. W dolnych partiach kamieniołomu zachodniego spotkać można ramienionogi i koralowce, w południowej części widać cienkowarstwowe wapienie najwyższego piętra dewonu. Widoczny tu fałd stanowi przykład zaburzeń tektonicznych pod koniec ery paleozoicznej, kiedy to został wydźwignięty i pofałdowany cały obszar Gór Świętokrzyskich. Fałd wapienny zachował się w wąskiej listwie skalnej o grubości od 8 do 10 metrów. Oprócz niego oglądać można występowanie asfaltu, kalcytu, drobne krystaliczne skupienia pirytu i galeny. Powierzchnię rezerwatu porasta roślinność suchoroślowa przystosowana do podłoża kamienistego z płytką glebą górską mało zasobną w wilgoć

Ryc.13. Rezerwat Ślichowice

Ryc. 14. Rezerwat Biesag- Białogon

Rezerwat Biesak-Białogon położony jest na terenie Nadleśnictwa Kielce, około 6 km od centrum Kielc w kierunku południowo-zachodnim i około 1 km na południe od ulicy Krakowskiej.
Zajmuje powierzchnię 13,08 ha. Jest rezerwatem częściowym. Obejmuje dawny kamieniołom wraz z otaczającymi go obszarami leśnymi. W kamieniołomie odsłaniają się skały kambru dolnego oraz ordowiku (mułowce i piaskowce kwarcytowe szare oraz piaskowce z wkładkami iłów i mułowców). W osadach pochodzących z ordowiku odnaleźć można szczątki fauny (ramienionogi), a także wkładki bentonitów, skał pochodzenia wulkanicznego, świadczące o wulkanizmie dolnoordowickim w regionie.
Rezerwat jest interesujący ze względu na zjawiska tektoniczne, takie jak system podłużnych i poprzecznych uskoków, lustra, a przede wszystkim anormalne zalegania skał kambru (starszych) na skałach ordowiku (młodszych), które wynikają z nasunięcia tektonicznego. Kamieniołom częściowo zalany jest wodą, co podnosi jego walory krajobrazowe.
Na terenie rezerwatu spotkać można różne typy siedliskowe lasu: bór świeży, bór mieszany z drzewostanem sosnowym i mieszanym sosnowo-dębowo -jodłowym. Tereny poeksploatacyjne stopniowo zarastają sosną i brzozą z samosiewu.

Karczówka jest rezerwatem krajobrazowym o powierzchni 26,55 ha, położonym około 2 km na południowy-zachód od centrum Kielc. Obejmuje wzgórze Karczówka z wyjątkiem części północnego stoku (będącego własnością księży Pallotynów) oraz samego wierzchołka zwieńczonego budowlą sakralną-kościołem, klasztorem, kaplicą Matki Boskiej Fatimskiej oraz budynkami gospodarczymi. Rezerwat obejmuje najwyższe wzniesienie pasma kadzielniańskiego (340 m n.p.m.).  Wzgórze zbudowane jest z wapieni organogenicznych dewonu środkowego i górnego, w którym występują , niegdyś intensywnie eksploatowane, rudy ołowiu. Na obszarze wzgórza zachowały się liczne ślady górnictwa: zapadliska w miejscach szybów, tzw. szpary oraz hałdy, obecnie porośnięte lasem i wtopione w krajobraz. Teren rezerwatu posiada walory naukowe i krajobrazowe. Panującym zespołem leśnym jest świetlista dąbrowa, w której brak jest naturalnych drzewostanów. Występuje tu znaczna ilość gatunków zielonych termo - i kserofilnych rzadko u nas spotykanych

Ryc.15. Rezerwat Karczówka

.

To różnorodne twory przyrody żywej lub nieożywionej, objęte ochroną ze względów naukowych, estetycznych i historycznych. Do grupy tworów przyrody żywej należą pojedyncze drzewa i grupy drzew, chronione ze względu na wiek, ginący gatunek czy też oryginalny kształt, a także zabytkowe aleje. Pomniki przyrody nieożywionej to: głazy narzutowe, wychodnie skał, jaskinie, źródła, itp. Na terenie Kielc znajduje się 52 pomniki przyrody. Są nimi okazałe drzewa, bądź ich skupiska.

Tab.1.         Pomniki przyrody na terenie Kielc

Lp.

Gatunek

Ilość drzew

Lokalizacja

1

2

3

4

1.

Bożodrzew gruczołkowaty

1

ul. Ściegiennego 6

2.

Brzoza brodawkowata

2

Skarpa nad Silnicą

3.

Dąb bezszypułkowy

1

Os. Słoneczne Wzgórze k. Bloku nr 9

4.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Karczunek

5.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Bęczkowska

6.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Domaniówka 8

7.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Okólnik 6

8.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Machałowej

9.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Machałowej

10.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Machałowej

11.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Lisowsczyków – Rajtarska

12.

Dąb bezszypułkowy

3

Skarpa nad Silnicą

13.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Zgórska 85

14.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Gruchawka 3

15.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Radiowa 10

16.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Piekoszowska 103

17.

Dąb bezszypułkowy

1

Os. Słoneczne Wzgórze

18.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Sieje 50

19.

Dąb bezszypułkowy

6

ul. Warszawska

20.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Sukowska 97

21.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Sukowska 99

22.

Dąb bezszypułkowy

1

ul. Domaszowska 130

23.

Dąb szypułkowy

8

ul. Manifestu Lipcowego

24.

Grochodrzew

1

ul. Kapitulna 2

25.

Grochodrzew

1

ul. Sienkiewicza 2

26.

Grochodrzew

1

ul. Posłowicka 98

27.

Jesion wyniosły

1

ul. Ogrodowa 3

28.

Jesion wyniosły

1

ul. Warszawska

29.

Jesion wyniosły

1

ul. Seminaryjska 26

30

Kasztanowiec biały

1

ul. Owocowa 11

31.

Kasztanowiec biały

1

ul. Duża 9

32.

Kasztanowiec biały

1

ul. Św. Leonarda 14

33.

Kasztanowiec biały

1

ul. Żeromskiego na przeciwko nr 5

34.

Lipa drobnolistna

1

ul. Prosta 14/16

35.

Lipa drobnolistna

2

ul. Sandomierska

36.

Lipa szerokolistna

1

ul. Fabryczna

37.

Lipa drobnolistna

2

ul. Batalionów Chłopskich 274

38.

Lipa drobnolistna

1

ul. Batalionów Chłopskich 313

39.

Lipa drobnolistna

2

ul. Batalionów Chłopskich 359 i 361

40.

Modrzew polski

3

ul. Kościuszki/Szpitalna

41.

Modrzew europejski

4

ul. Sobieskiego 40

42.

Modrzew polski

2

ul. Zagnańska 110

43.

Orzech czarny

1

ul. Wesoła 56

44.

Perełkowiec japoński

2

ul. Kościuszki 6

45.

Sosna wejmutka

1

ul. Dobromyśl 15

46.

Topola biała

1

ul. Dobromyśl 15

47.

Wiąz górski

1

ul. Prosta 29

48.

Wierzba biała

2

ul. Wojewódzka

49.

Dąb bezszypułkowy

10

ul. Turystyczna

50.

Dąb błotny

3

ul. Turystyczna

51.

Dąb czerwony

3

ul. Turystyczna

52.

Dąb szypułkowy

2

ul. Turystyczna

Użytki ekologiczne

Na północ od rezerwatu „Wietrznia” im. Z. Rubinowskiego, znajduje się użytek ekologiczny – „oczko wodne” o powierzchni ok. 1.0 ha, zatwierdzony rozporządzeniem Wojewody Świętokrzyskiego nr 19/2002 z dnia 19.11.2002 r.

W obrębie użytku ekologicznego bytuje wiele gatunków motyli. Na szczególną uwagę zasługuje stwierdzenie występowania pazia żeglarza (ryc. 16), będącego pod ścisłą ochroną. Ślimaki lądowe reprezentowane są przede wszystkim przez ślimaka przydrożnego (ryc.17), ślimaka żółtawego, ślimaka ogrodowego. Z pajęczaków stwierdzono obecność krzyżaka ogrodowego (ryc.18), tygrzyka paskowanego, skakuna arlekinawego, kwietniczka oraz korsarza pospolitego.

Ichtiofauna reprezentowana jest przede wszystkim przez lina, płoć, karasia zwyczajnego, karasia srebrzystego, karpia; stwierdzono również obecność szczupaka pospolitego.

Avifauna nawodna to: łyski, kaczki krzyżówki, łabędź niemy. Nad brzegiem bytuje pluszcz. Stwierdzono występowanie następujących gatunków płazów: traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, ropucha szara, żaba jeziorkowa, żaba wodna i żaba trawna.

Z gromady gadów występuje jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec zwyczajny i zaskroniec – gatunki podlegające ochronie prawnej.

Obserwacje ornitologiczne pozwoliły na stwierdzenie bytowania następujących gatunków ptaków: pustułka, skowronek polny, brzegówka, dymówka, świergotek łąkowy, pliszka żółta, słowik, podróżniczek, pokląskwa, świerszczak, brzęczka, trzcinniczek, sikora modra, sikora bogatka, sroka, kawka, gawron, szpak, wróbel, mazurek potrzos, szczygieł, gołąb skalny, sierpówka, kuropatwa i bażant – gatunki w większości chronione. Charakterystyczną cechą bytowania licznych gatunków ptaków są ich siedliska, w których budują gniazda i wywodzą lęgi.

Ryc. 16. Paź Żeglarz

Ryc. 17. Ślimak przydrożny

Ryc. 18.  Krzyżak ogrodowy

Patrolowany przez nas obszar nr 17  znajduje się w obrębie rezerwatu leśnego „Sufraganiec” (ryc.16).  Niestety nie ma na nim żadnego pomnika przyrody. Zwróciliśmy jednak uwagę na wiekowy dąb  (ryc.17)  rosnący na terasie  w obrębie doliny rzeki Potok Sufragańczyk. Uważamy, że to 125 letnie drzewo zasługuje na to, by uznać je za pomnik przyrody (opis przy zad. 3)

Ryc.19.  Potok Sufragańczyk

Ryc.20. Dąb bezszypułkowy

Zadanie drugie

Porosty to organizmy zbudowane z komórek glonu i strzępek grzyba.  Strzępki grzyba osłaniają i chronią przed wyschnięciem delikatne komórki glonów. Grzyb dostarcza również soli mineralnych. Glony, które stanowią drugi komponent porostu, jako rośliny są samożywne i w procesie fotosyntezy wytwarzają substancje odżywcze (glukozę) Z wytworzonych przez glon substancji pokarmowych korzysta również grzyb wchodzący w skład porostu. Taki rodzaj symbiozy ,w której jeden organizm nie może istnieć bez drugiego (glon bez grzyba, grzyb bez glonu) nazywamy mutualizmem.

Porosty nazywamy organizmami pionierskimi, ponieważ jako jedne z pierwszych zasiedlają miejsca dotychczas nie zajęte przez inne organizmy ( w procesie sukcesji pierwotnej i wtórnej)

Porosty nazywamy również organizmami wskaźnikowymi.

Porosty mogą pobierać substancje odżywcze prosto z atmosfery-zawarte w pyłach i gazach, a wraz z nimi związki trujące, akumulując je w sobie. Z tego powodu porosty okazały się bardzo dobrymi organizmami określającymi zanieczyszczenie atmosfery (biowskaźnikami).

Powszechnie sądzi się, iż porost to przykład idealnej symbiozy glona i grzyba, w której obie strony czerpią korzyści,

 a żadna nie ponosi szkód.

Strefy porostowe to takie w, których występują porosty nadrzewne (epifity) przy określonym stężeniu siarki w powietrzu atmosferycznym.

Porosty na drzewach   w obrębie terenu 17 to pustułki pęcherzykowate (Hypogymnia physodes ). Skażenie powietrza 170 – 100 µg SO₂/m³

Ryc. 21 Porosty

Na pniach drzew mogą rosnąć porosty  listkowate (spłaszczone grzbietobrzusznie; złożone są z jednego listka lub wielu płatków. Do podłoża przytwierdzone mogą być fałdami plechy lub chwytnikami. Na brzegach listków mogą występować rzęski. Barwa tego rodzaju plech jest zróżnicowana: od białej i szarej, przez żółtą, zieloną i pomarańczową po brunatnej, oliwkowej a nawet czarnej). Nasza plecha ma barwę zieloną, składa się z wielu płatków.

Ryc. 22. Porosty

Zadanie trzecie

Rośliny o których będzie mowa to dąb bezszypułkowy(Quercus petraea Mattuschka Liebl.) i śnieguliczka (Symphoricarpos albus Duhamel).

Ryc. 23. Dąb bezszypułkowy

Wybrany przez nas dąb  szypułkowy, rośnie po prawej stronie, na końcu ulicy Kaczowej, w niedalekiej odległości od obwodnicy miasta Kielc,  na terasie doliny Potoku Sufragańczyk. Jest to drzewo z rodziny bukowatych (ryc.23) Warstwa lasu do jakiej należy to drzewa wysokie. Obwód na wysokości 130 cm wynosi 3 m. Plecha ma barwę zieloną, znajduje się po północnej stronie drzewa. Korona jest lepiej rozwinięta po stronie  południowej.

Korowina (ryc. 24) brunatno-szara  do ciemnoszarej, z głębokimi bruzdami i listwami. Liście osiągają 5-12 cm, ustawione skrętolegle. Klapy blaszki są różnej wielkości z każdej strony. Nerwy boczne dochodzą prawie wyłącznie do szczytów klap. W okolicy znajduje się dużo podobnych okazów. Naszym zdaniem to drzewo zasługuje na miano pomnika przyrody.

Systematyka

Domena              jądrowce

Królestwo           rośliny

Gromada            okrytonasienne

Rząd                   bukowce

Rodzina               bukowate

Rodzaj                 dąb

Gatunek              dąb bezszypułkowy

Ryc. 24. Korowina

                                 Na podstawie wzoru :

                                obliczyliśmy wiek dębu:

Śnieguliczka biała.

Znajduje się po lewej stronie , na początku ulicy Iglastej.

Warstwą lasu do jakiej należy jest podszyt.

Krzew może osiągać od 1 do 3 m. Gałęzie są prosto wzniesione i cienkie.

Liście mają barwę niebieskawo-zieloną, ok. 4 cm długości, pojedyncze lub klapowane.

.

Ryc.25 Śnieguliczka

Kwiaty posiadają kolor biały z domieszką  różu. Oprócz tego rozwijają się  przez całe lato, dzięki czemu pszczoły mogą zbierać nektar przez długi okres.

Kształtem przypominają dzwoneczki. Śnieguliczka  jest rośliną która wytwarza miód . Owoce to charakterystyczne białe, jagody.

Śnieguliczka jest bardzo wytrzymała na mrozy oraz suszę i mało wymagająca w stosunku do gleby, rośnie dobrze nawet na bardzo jałowych, suchych i kamienistych glebach. Jest odporna na zanieczyszczenia powietrza.

Ryc.26 Śnieguliczka

Kierunki główne w terenie wyznaczaliśmy za pomocą mapy i kompasu.

 Kompas, pokazujący kierunek północny, przyłożyliśmy do ramki mapy, a następnie tak ją przesuwaliśmy, aby kierunek północny na mapie pokrywał się z kierunkiem północnym wskazywanym przez kompas. Mając wyznaczoną północ, łatwo określaliśmy pozostałe kierunki główne.

Szukaliśmy także kierunku północnego metodami „harcerskimi” :

·         mech porasta północną stronę kamieni i drzew

·         Kora pni a niekiedy i konarów jest od strony północy pokryta porostami i mchem

·         Północne zbocza pagórków  w lesie są zwykle obficiej porośnięte mchem, niż zbocza południowe

·         Drzewo rosnące samotnie ma silniej rozwinięte gałęzie od strony południowe

·         Korona drzewa jest od strony południowej lepiej rozwinięta i bogatsza

Niestety dzień, podczas naszej wyprawy  był pochmurny i ani razu na niebie nie pokazało się Słońce.

Latem, przy słoneczny dniu moglibyśmy wypróbować  inne sposoby wyznaczania kierunku  północnego

np. za pomocą gnomonu, oraz metody Słońca i zegarka.

Zadanie 4

Rozwiązanie zadania:

15 000 : 3 =  5 000 litrów – zapotrzebowanie na tlen dla jednej osoby

Nasz Patrol składa się z 16 osobowej grupy uczniów i dwóch opiekunów, czyli w sumie z 18 osób

5 000 * 18 = 90 000 litrów – zapotrzebowanie na tlen Zielonego Patrolu nr 17

90 000 : 15 000 = 6 – sześć sosen zapewni naszej grupie dobowe zapotrzebowanie na tlen

Zadanie 5

Rozwiązanie krzyżówki:

1.      Powietrze

2.      Ozonowa

3.      Recycling

4.      Atmosfera

5.      Astma

6.      Filtry

7.      Fotosynteza